Իրապես ժողովրդականը 70 տարեկան է

Ասել, որ նա իր ամբողջ գիտակցական կյանքը նվիրաբերել է ազգային մշակույթի պահպանմանը և տարածմանը, որ մեծագույն ավանդ ունի աշխարհասփյուռ ազգիս հայապահպանության գործում, կնշանակի չասել գրեթե ոչինչ: Որովհետև, անհնար է մի քանի տողով, կամ մի քանի էջով ներկայացնել այն վիթխարի և հիրավի անգին ժառանգությունը, որը կուտակվել է նրա ապրած կյանքի ընթացքում:

Զերծ մնալով արվեստաբանին և ազգագրագետին հարիր մտքեր ձևակերպելու միջոցով այդ ժառանգությունը վերլուծելու և գնահատելու, գայթակղությունից, այնուամենայնիվ ինձ թույլ տամ ասել, որ ԹՈՎՄԱՍ ՊՈՂՈՍՅԱՆ արվեստագետ - գիտնականի բեղմնավոր գործունեության ձեռքբերումները դարձել են հայ ազգային ինքնության հիրավի անքակտելի և կենսական բաղադրիչները:

Ժամանակի հայտնի բանասեր, աշխարհագրագետ, «Մխիթարյան միաբանության» անդամ Ղուկաս Ինճիճյանը

19-րդ դարասկզբին շրջագայության ընթացքում հյուրընկալվել է Ալաշկերտ գավառի Մոլեսման գյուղում և իր գրառումներում այն կոչել է «գիւղ մեծ հայոց»:

Դա այն գյուղն է, որտեղից Մկրտիչ անունով 14-ամյա մի պատանի 1830 թ. գաղթել է Արևելյան Հայաստան: Այդ իրադարձությունից 124 տարի անց պետք է ծնվեր նրա թոռան թոռը՝ Թովմաս Պողոսյանը, որն իր ապրած արգասավոր կյանքով արժանիորեն պետք է իր տեղն զբաղեցներ հայ ՄԵԾԵՐԻ շարքում, վերստին հաստատելով հեղինակավոր հայի խոսքերի ճշմարտացիությունը:

Նա որդին է Գևորգի, թոռը՝ Սիմոնի, ծոռը՝ Հարությունի և ինչպես վերևում նշեցի, թոռան թոռը՝ Տեր-Մկրտիչի և ազգանունը նրա մինչ խորհրդային հասարակարգ

Տեր-Պողոսյան էր: Այդ մեծաքանակ տոհմի անխտիր, յուրաքանչյուր անդամ իր համար մեծ պատիվ է համարում լինել Թովմաս Պողոսյան մեծության տոհմակիցը: Նրան սիրում և մեծարում է Տաշիրի տարածաշրջանի ողջ բնակչությունը՝ որի Սարչապետ գյուղում են շարունակություն առել նրա մոլեսմանյան արմատները:

Բազմաթիվ հիշողություններ ունեմ նրա հետ կապված, սակայն մի եղելություն անջնջելի հետք է թողել հիշողության իմ խորապատկերի վրա:

2015 թ. Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում, Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն, վաստակաշատ երեք հայորդիների հետ, «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» պատվո բարձր շքանշանով էր պարգևատրում նաև իմ պապի պապ Մկրտիչ Տեր-Պողոսյանի թոռի թոռանը՝ Թովմաս Պողոսյանին: Հենց հիմա, այդ մասին գրելիս, ինձ կրկին համակում է անկառավարելի հուզմունքի զգացումը՝ որպես իմ տոհմակցի մեծարանքի պատմական իրադարձության կենդանի վկայի:

Ափսոսալի է, որ նրա 70-ամյա հոբելյանը համընկել է պատմական այս աղետալի ժամանակաշրջանի հետ և համազգային այս դեգրադացված մթնոլորտում գրեթե անհնար է հավուր պատշաճի տոնել այն: Սակայն, ինչպես Ջիվանին կասեր՝ «փորձանք, հալածանք և նեղություն ազգերի գըլխից, ինչպես ճանապարհի քարավան` կուգան ու կերթան», և անպայման կգա ժամանակ, երբ «եկած անկիրթ ցեղերը թափառական՝ կերթան» և «երկիրը ուսյալ զավակին կփայփայի մոր պես»: Ամենով հանդերձ, ոչ-ոք և ոչինչ ի զորու չէ ստվերելու նրա նկատմամբ ցուցաբերվող, արժանապատվորեն վաստակած համազգային սիրո, հարգանքի և մեծարանքի դրսևորումները, որոնք նրա կյանքի անբաժան ուղեկիցներն են դարձել: Դա հնարավոր ամենաբարձր գնահատականն է նրա կյանքին և գործին և դա է նրան դարձնում իրապես ժողովրդական:

Շնորհավոր ծննդյանդ տարեդարձը՝ մեծահարգ մաեստրո:

Շնորհավոր 70-ամյակդ՝ Թովմաս Տեր-Պողոսյան:

Ամենայն սիրով և պատկառանքով՝

Արգամ ՏԵՐ-ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ